Przewóz materiałów utleniających – klasa 5.1 ADR

Inspiracją do napisania dzisiejszego artykułu i umieszczenia powyższego zdjęcia jest współpraca z moim klientem, który przewozi składniki potrzebne do wyrobu niektórych artykułów kosmetycznych. Zapewne osoby (w tym również ja J) farbujące włosy na jasny blond zdają sobie sprawę, że wykorzystują do tego celu środki chemiczne. Ale czy wiemy, że niektóre z nich są uznawane za niebezpieczne? Trwałe farby do włosów zawierają środki utleniające – zwykle jest to nadtlenek wodoru. Oczywiście większość osób interesuje aspekt zdrowotny związany ze stosowaniem niektórych kosmetyków, jednak nie to jest tematem tego artykułu. Rzecz jasna, ja skoncentruję się na bezpieczeństwie w przewozie klasy 5.1 wg ADR, czyli materiałów utleniających.

Zacznijmy od tego, że materiały te same w sobie niekoniecznie muszą być bardzo niebezpieczne. Ale ponieważ wydzielają tlen, który jest elementem tzw. trójkątu spalania, mogą powodować lub podtrzymywać proces palenia innego produktu. Stąd też np. nadmanganian cynku (UN1515) mimo, że nie stwarza żadnego zagrożenia dodatkowego a jest jedynie stałym materiałem utleniającym jest uznawany za niebezpieczny w transporcie i podlega pod ADR.

Zagrożenia dodtakowe

Zagrożenie potęguje się gdy jakiś materiał klasy 5.1 ma dodatkowe zagrożenie, np.:

• Zapalność (jedynie UN3137) – przewóz całkowicie zabroniony.
• Samonagrzewanie się (jednie UN3100) – przewóz całkowicie zabroniony.
• Wytwarzanie w zetknięciu z wodą gazów palnych (jednie UN3121) – przewóz całkowicie zabroniony.
• Trujący – np. azotan baru (UN1446).
• Żrący – np. wodoronadtlenek mocznika (UN 1511).
• Trujący, żrący – np. pentafluorek bromu (UN1745).

Trzeba przyznać, że ta z pozoru niewinna klasa zawiera całkiem pokaźną (w porównaniu z innymi klasami) listę materiałów których przewóz jest całkowicie zabroniony. Oznacza to, że nie istnieje żadna dopuszczalna i akceptowalna metoda transportu takich produktów drogami publicznymi we wszystkich 50 krajach będących stroną Umowy.

Nie podałam w artykule listy materiałów i mieszanin klasy 5.1 niedopuszczonych do przewozu zgodnie z ADR. Są one dostępne w podstawie prawnej 2.2.51.2.2 Umowy ADR.

Przewóz na wyłączeniu spod ADR

Zgodnie z moim zwyczajem omawiania wszystkiego na przykładach, wracamy do farb. Niech moim materiałem pokazowym tym razem będzie NADTLENEK WODORU, ROZTWÓR WODNY zawierający nie mniej niż 8%, lecz mniej niż 20% nadtlenku wodoru (stabilizowany w razie potrzeby) – (UN2984).

Nie zawiera on zagrożeń dodatkowych i jest słabo utleniający (GPIII). Zgodnie z przepisem szczególnym 65 roztwory wodne nadtlenku wodoru, zawierające mniej niż 8% nadtlenku wodoru, zupełnie nie podlegają przepisom ADR.

Skoro już piszę o zwolnieniach, to po raz pierwszy omówię w artykule produkt pod kątem wyłączeń (ale bez szczegółów).

UN 2984 możemy przewieźć na jednym z trzech wyłączeń częściowych spod niektórych przepisów ADR:

• 1.1.3.6 Wyłączenia dotyczące ilości przewożonych w jednostce transportowej:

kategoria transportowa 3 co oznacza, że maksymalna ilość całkowita na jednostkę transportową to 1000 litrów – może być w jednym lub kilku opakowaniach.

• 3.4 Ilości ograniczone:

5 litrów na opakowanie wewnętrzne, np. butelce znajdującej się w opakowaniu zewnętrznym kombinowanym o całkowitej masie brutto całej sztuki przesyłki do 30 kg, lub 5 litrów na opakowanie wewnętrzne, np. butelce znajdującej się na tacy obciągniętej folią termokurczliwą lub folią rozciągliwą o całkowitej masie brutto całej sztuki przesyłki do 20 kg.

• 3.5 Ilości wyłączone:

Kod E1 – maksymalna ilość netto na opakowanie wewnętrzne to 30 ml, znajdujące się w opakowaniu zewnętrznym o maksymalnej ilości netto 1000 ml (1L). Takich opakowań może być maksymalnie w całej jednostce transportowej 1000 sztuk przesyłek.

Na koniec fragment Instrukcji Pisemnej wraz z nalepką dot. kl. 5.1

Wspomniany w tym artykule temat wyłączeń jest wyjątkowo głęboki i obszerny – obejmuje wyłączenia całkowite, częściowe i przepisy szczególne. Zwykle podczas szkolenia potrzebuję około półtorej godziny na opisanie tych zasad. Na pewno pojawią się odrębne artykuły poświęcone tylko tym zagadnieniom. Jestem pewna, że będą one interesowały przedsiębiorców, gdyż pozwalają uwolnić się od wielu obowiązków i odpowiedzialności związanych z nadaniem, przewozem i odbiorem materiałów niebezpiecznych. Wyłączenia pomagają również w ograniczaniu kosztów przewozu.

Doradca ADR RID

Safety Lady Angelika Wójtowicz